Vườn Ươm Hai Vân

Ở nước ta, rất nhiều loài tre cho măng ngon như Luồng (Dendrrocalamus membranaceus), Lồ ô  (Bambusa . procera), Mai ống (Dendrocalamus giganteus),  Là ngà (Bambusa blumeana) Trúc sào  (Phyllostachys pubescens) Vầu đắng (Indosasa amabilis), Tre gầy (Dendrocalamus sp.),... hầu hết măng tre được nhân dân khai thác tự do trong rừng, trừ rừng Luồng trồng. Cho đến  nay việc tuyển chọn loài và trồng để chuyên măng chưa được chú trọng, cũng vì vậy chúng ta có rất ít các công  trình nghiên cứu về tre chuyên măng nội địa mà chủ yếu là nhập nội.

Măng tre đã trở thành mặt loại thực phẩm sạch và hàng xuất khẩu có giá trị của nhiều nước trên Thế giới như Trung Quốc, Thái Lan, Đài Loan,... Trung Quốc là quốc gia đi đầu trong việc nghiên cứu tuyển chọn được một số loài tre lấy măng và trồng theo phương thức thâm canh cao

- Tre Lục Trúc: Tre Lục trúc có tên khoa học: Bambusa oldhamii và tên tiếng Anh. Oldham  bamboo, Green bamboo (Anh Tùng, 1999). Đây là loài tre trồng lấy măng ở Trung Quốc, Đài Loan và Thái Lan. Lục trúc là loài mọc cụm, yêu cầu nhiều ánh sáng mặt trời, chịu được tới –5 oC. Thân tre có đường kính đến 10cm, thẳng. Măng tuy nhỏ, nhưng ăn ngon và có thể dùng  thay rau sống.

Nhập nội từ Đài Loan vào những năm 1994-1995, năng suất đạt xấp xỉ 10 tấn/ha. Tre Lục Trúc có khả năng cho nhân giống bằng hom gốc và hom cành, thân tre nhỏ, là loại măng có chất lượng cao, măng ăn ngọt, có vị thơm ngon đặc trưng.

Tre Lục trúc hầu như ít được ưa chông vì măng nhỏ, năng suất thấp. Mô hình của Công ty Đầu tư xuất nhập khẩu nông lâm sản - chế biến với diện tích khoảng 20 ha (giống từ Đài Loan), được trồng từ năm 1997 tại Tân Yên – Bắc Giang là mô hình tập trung lớn nhất trong các điểm được điều tra khảo sát. Cho đến thời điểm này chưa thấy có mô hình nào kể cả mô hình nói trên được đưa vào để sản xuất măng đại trà. Các đơn vị, cá nhân trồng Lục trúc mới chỉ tập trung vào để sản xuất giống để bán. Trước đây giống được nhân bằng cách tách thân gốc 1 năm tuổi (giống thân gốc) là chính. Sau này kỹ thuật nhân giống hom cành đã được áp dụng.

- Tre Mạnh Tông: Tên khoa học: Denldrocalamus asper, được nhập nội từ Trung Quốc vài chục năm nay. trước đây tre được trồng nhiều ở Đồng Nai, Bình Dương…có khả năng phát triển nhanh, chịu được nhiệt, chịu hạn tốt, năng suất khoảng 10 tấn/ha, măng ăn ngon, có giá trị xuất khẩu.

Tại miền Nam trước đây, tre Mạnh tông chuyên măng đã được đưa từ Thái Lan về gây trồng. Là loài tre có măng lớn, được trồng thành rừng thuần loài chuyên sản xuất măng để xuất khẩu. Hiện nay, Mạnh tông cũng đã được trồng ở rất nhiều nơi kể cả ở miền Bắc như ở Quỳnh Côi - Thái Bình (Mạnh tông được trồng ngoài đê ven sông để chắn sóng kết hợp lấy măng). Trong điều kiện thuận lợi, Mạnh tông là loài tre mọc cụm, yêu cầu nhiều ánh sáng mặt trời và có thể chịu được nhiệt độ đến 0oC. Đường kính thân gần gốc đến 20cm. Măng rất to và là loại thực phẩm có chất lượng rất cao.

Tre Mạnh tông chủ yếu được trồng ở một số nơi ở miền Nam và hiện nay chủ  yếu được trồng rải rác. Qua một số điểm khảo sát tại Cà Mau, Cần Thơ, Bến Tre, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước cho thấy tre Mạnh tông đã không còn được trồng tập trung với mục đích chuyên măng mà chỉ còn thấy rải rác và không được chăm sóc. Riêng ở Quỳnh Phụ, Vũ Thư - Thái Bình, tre Mạnh tông được trồng ven sông phía ngoài đê nhằm mục đích chắn sóng và lấy măng và mô hình này đang được phát động mở rộng cho các địa phương khác trong tỉnh. Tuy nhiên, mô hình này cần phải được nghiên cứu đánh giá về mức độ chắn sóng cũng như hiệu quả kinh tế cũng như các giá trị khác. Nhìn chung tre Mạnh tông không được ưa chuộng và tương lai có thể bị một số loài tre chuyên măng khác thay thế.

 - Tre Tạp giao: Là giống lai giữa “Chưởng cao trúc” với “Đại lục trúc” (theo Dự án 5  trồng mới triệu ha rừng, 1999), đó là loài Bambusa pervasiabilis với Dendrrocalamus mopisis (Bùi Chính Nghĩa, 2004). Tạp giao sinh trưởng mạnh, có chất lượng măng cao, có khả năng chống sâu bệnh tốt nhưng ít được trồng ở miền Nam. Tạp giao mọc cụm, thân nhỏ nhưng thẳng.
- Tre Mao Trúc: Thích hợp trồng ở những vùng núi cao trên 700m, nơi có khí hậu mát, ẩm. Đặc biệt loài tre măng này có thân to và dày (>2cm) nen có thể vừa trồng lấy thân làm nguyên liệu cho công nghiệp, vừa cho thu hoạch măng chất lượng cao.

- Tre Tạp giao là giống lai giữa “Chưởng cao trúc” với “Đại lục trúc” (tin Dự án 5  trồng mới triệu ha rừng, 1999), đó là loài Bambusa pervasiabilis với Dendrrocalamus mopisis (Bùi Chính Nghĩa, 2004). Tạp giao sinh trưởng mạnh, có năng suất và chất lượng măng cao, có khả năng chống sâu bệnh tốt. Tạp giao mọc cụm, thân nhỏ nhưng thẳng.
 
- Tre Bát Độ: Tre lấy măng do Trung quốc tuyển chọn, thân cây to, củ măng rất to, vỏ mỏng, thịt trắng ngà, dày, tỷ lệ thịt đạt 85%, giá trị dinh dưỡng cao, ăn rất ngon và giòn, đường kính gốc củ măng có tể lên tới 30cm, nặng 3-5kg, mỗi củ, năng suất rất cao, ở Trung Quốc, mỗi khóm tre Bát Độ cho từ 15-20 cái măng, trung bình thu được khoảng 80-150kg/năm trở lên. Măng có giá trị dinh dưỡng và giá trị xuất khẩu.

Tre Bát Độ là giống cây trồng của vùng nhiệt đới, nó cần sinh trưởng ở nhiệt độ trung bình hàng năm từ 18-260C, có thể chịu lạnh ở nhiệt độ 6-8 0C và chịu nóng ở 34-36 0C, lượng mưa trung bình 1400mm trở lên, số giờ nắng từ 1300-1600giờ/năm. Những nơi có nhiệt độ, lượng mưa và giờ năng cao hơn thì cũng trồng được.

Tre Bát Độ không đòi hỏi cao về đất trồng, nhưng đất đồng bằng, đất xung quanh hồ ao, ven sông suối, tầng đất dày, chất đất xốp là những nơi rất thích hợp cho trồng tre Bát Độ. Tuy nhiên có thể chọn vùng đồi núi thấp để trồng, nhưng không nên trồng tre Bát Độ ở nơi có độ cao trên 500m so với mặt biển, hoặc ở những nơi đất quá dốc, khả năng ra măng trong của khô của Bát độ không cao.

Tre Bát độ là một loài tre có đặc điểm hình thái gần giống với Điềm trúc. Giống loài này khi nhập về dạng củ khác với tre Điềm trúc ở dạng thân gốc. Giáo sư Xia Niannhe - Viện thực vật học Nam Trung Quốc (tại Quảng Châu) thuộc Viện Hàn lâm khoa học Trung Quốc khi sang Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam hợp tác giám định về tre trúc đã xác định: Bát độ thực chất là "Tre tàu” Dendrocalamuls latiflorus. Như vậy có thể "Điềm trúc" và "Bát độ" chỉ là một loài với hai xuất xứ, tên địa phương được dịch từ tiếng Trung Quốc khác nhau. Trong khi chưa có kết quả so sánh giải phẫu hoa của hai loài này, chúng tôi vẫn tạm gọi: Dendrocalamus sp. và vẫn tạm coi là một loài riêng biệt.

- Tre Điềm Trúc / tre Điền trúc: 

Tên thường gọi: Điềm trúc

Tên khoa học: Dendrocalamus latiflorus Munro

Tên đồng nghĩa: Bambusa latiflora (Munro) Kurz, Sinocalamus latiflorus (Munro) McClure. Tre Điềm trúc Dendrocalamus latiflorus (nhiều nơi gọi thành "Điền trúc"), tên tiếng Anh: Taiwan giant bamboo và theo tiếng Trung Quốc còn gọi là "Ma trúc", "Trúc đen lá to" hay "Trúc ngọt", thuộc họ Hoà thảo – Poaceae

Giống này đựoc nhập từ Trung quốc, đặc điểm thân cây khá to, bản lá rộng, màu lá xanh đẹp, có thẻ nhân giống bằng hom. Năng suất mang tre Điền Trúc cao, đạt 30-35 tấn/ha, chất lượng măng khá tốt, ăn giòn ngọt, có khả năng cho xuất khẩu cao.

Phân bố tại Myanma và Nam Trung Quốc, tre Điềm trúc mọc cụm, yêu cầu nhiều ánh sáng mặt trời. Đường kích thân gần gốc đến 20cm, đặc biệt lá có màu lục sẫm, kích thước lớn (chiều dài đến 40cm, chiều rộng từ 7 đến 10cm, khả năng ra măng xử lý trong mùa khô khá. Măng to và có chất lượng cao, rất được ưa chuộng trên thị trường Trung Quốc, Đài Loan. Giống khi nhập về dạng thân gốc 1 năm tuổi.

Có thể nói: việc trồng tre nhập nội chuyên măng ở nước ta hiện nay đang trên đà phát triển mạnh và rộng khắp. Tre nhập nội đang được coi là một trong một số đối tượng chính cần phát triển và phù hợp với mục đích của nhiều dự án, chương trình là nhằm góp phần xoá đói giảm nghèo, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên ở nước ta.